Jaki żeń-szeń jest najwartościowszy?

Rodzaje i właściwości żeń -szenia

Korzyści z zażywania żeń-szenia znane, są także od wielu lat w Europie. Jak się okazuje, żeń-szeń był wykorzystywany nawet przez Ludwika XIV - króla Francji.[10]

Do najbardziej znanych odmian należą żeń-szeń koreański oraz żeń-szeń właściwy (chiński), jednakże występują również inne rodzaje żeń-szenia, z których właściwościami warto się zapoznać.

Żeń-szeń koreański (żeń-szeń prawdziwy)

Panax ginseng to łacińska nazwa żeń-szenia koreańskiego, który określany jest również jako żeń-szeń prawdziwy oraz żeń -szeń czerwony, ze względu na kolor jaki przyjmuje po wysuszeniu. Jakie właściwości ma prawdziwy żeń -szeń?

Przede wszystkim koreański żeń-szeń wspomaga organizm w czasie zmęczenia, stresu, wspiera wydajność, wytrzymałość i sprawność fizyczną, a także może poprawiać koncentrację i koordynację.[1] Dodatkowo żeń-szeń koreański wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, wspomaga utrzymanie optymalnej wytrzymałości i poczucia energii i witalności, a także wspiera dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne.[1] Korzeń żeń-szenia czerwonego bogaty jest w związki biologicznie czynne, ale za jego najważniejsze substancje aktywne uznawane są ginsenozydy. To właśnie im przypisuje się większość pozytywnych właściwości żeń-szenia koreańskiego.

Żeń-szeń syberyjski

Syberyjski żeń-szeń nazywany jest eleuterokokiem kolczastym. Jak nazwa wskazuje, rośnie głównie na terenach Syberii. Charakteryzuje go krótszy czas uprawy, dlatego też jest surowcem tańszym i bardziej dostępnym niż czerwony żeń -szeń. W przeciwieństwie do prawdziwego żeń -szenia nie zawiera on ginsenozydów, a jego najważniejszą substancją aktywną są eleuterozydy. [11] Syberyjski żeń -szeń wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego.[1] Może on także przyczyniać się do optymalnej aktywności umysłowej i poznawczej.[1]

Żeń-szeń amerykański

Żeń-szeń amerykański, czyli inaczej żeń -szeń pięciolistny, jest to roślina pochodząca głównie ze Stanów Zjednoczonych i Kanady, która jest jedną z odmian żeń -szenia chińskiego. Polecany jest on dla osób chcących wesprzeć swoją odporność, szczególnie w przypadku zmęczenia.[1]

Ashwagandha (żeń-szeń indyjski)

Ashwagandha to roślina o łacińskiej nazwie Withania somnifera, w Polsce znana jako witania ospała. Jakie działanie ma korzeń żeń-szenia indyjskiego?

Jest to bardzo popularna roślina o działaniu adaptogennym.[1] Do najważniejszych właściwości żeń-szenia indyjskiego możemy zaliczyć wsparcie odporności organizmu na stres oraz pomoc w utrzymaniu równowagi emocjonalnej.[1] Badania naukowe wskazują, że regularne stosowanie żeń-szenia wspomaga optymalny relaks i pomaga w utrzymaniu optymalnej wytrzymałości, uczucia energii i witalności oraz dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego.[1,9]

Jaki żeń-szeń wybrać? Jaki suplement diety będzie najwartościowszy?

Na rynku dostępne są preparaty zawierające żeń -szeń chiński, koreański, syberyjski, amerykański, a także żeń -szeń japoński czy indyjski (ashwagandha). Występują one często w formie tabletek lub kapsułek zawierających ekstrakt i sproszkowany korzeń żeń-szenia. Wśród produktów zawierających żeń-szeń spotkać można także krople lub susz do zaparzenia w formie herbaty.

Rodzi się więc pytanie, który żeń-szeń wybrać?

Analizując różne rodzaje żeń-szenia na pewno warto zwrócić uwagę na ich właściwości i wybrać te, na których nam najbardziej zależy. W zależności od miejsca hodowli, różne gatunki żeń-szenia wykazują odmienne działanie na organizm. Biorąc pod uwagę literaturę, najlepiej przebadane przez naukowców są żeń-szeń koreański i ashwagandha. Zarówno żeń-szeń indyjski, jak i koreański mają działanie wspierające dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne oraz wspomagają poczucie energii i witalności.[1]

Ważne jest również, aby preparat zawierał korzeń żeń-szenia, gdyż to właśnie ta część rośliny zawiera najwięcej substancji aktywnych. W przypadku ashwagandhy kluczowe znaczenie ma standaryzacja na obecność witanolidów, gdyż to one odpowiadają za korzystne działanie żeń-szenia indyjskiego. Ginsenozydy natomiast są głównymi substancjami aktywnymi żeń-szenia koreańskiego. Przed zaopatrzeniem się w suplementy diety, warto sprawdzić zawartość żeń-szenia oraz ilość substancji aktywnych w porcji dziennej i upewnić się, że zawiera w składzie tę odmianę, która nas interesuje.

Kto może przyjmować żeń -szeń? Przeciwwskazania do stosowania żeń-szenia

Przyjmowanie preparatów zawierających żeń -szeń szczególnie polecane jest dla osób chcących wesprzeć odporność na stres, utrzymanie optymalnego poziomu energii i witalności, a także dla sportowców, osób intensywnie pracujących umysłowo i narażonych na zwiększony poziom stresu.[1]

Suplementacja żeń-szenia powinna być poprzedzona konsultacją ze specjalistą, zwłaszcza w przypadku osób z chorobami przewlekłymi oraz przyjmujących leki. Stosowanie preparatów zawierających żeń -szeń nie jest polecane także dla kobiet w ciąży, karmiących piersią oraz dzieci. Warto pamiętać, że dzienna porcja żeń -szenia powinna być zgodna z zaleceniami producenta i nigdy nie należy jej przekraczać.

Literatura:

1. Lista PENDING opublikowana na podstawie Rozporządzenia Komisji (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiającego wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci.
2. Nowak G.: Surowce roślinne stosowane w wyczerpaniu psychofizycznym i stresie. Herba Polonica. Vol. 55 No 2 2009.
3. Wolski T. i wsp.: Rodzaj Panax – systematyka, skład chemiczny, działanie i zastosowanie oraz analiza fitochemiczna nadziemnych i podziemnych organów żeń-szenia amerykańskiego – Panax quinquefolium L. Cz. I. Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2008, s. 96-114.
4. Choi JY, Woo TS, Yoon SY, Ike Campomayor Dela P, Choi YJ, Ahn HS, et al. (2011). Red ginseng supplementation more effectively alleviates psychological than physical fatigue. J Ginseng Res, 35(3):331-8)
5. Hossain, Mohammad Amjad, and Jong-Hoon Kim. "Possibility as role of ginseng and ginsenosides on inhibiting the heart disease of COVID-19: A systematic review." Journal of Ginseng Research (2022).
6. Leung, Kar Wah, and Alice ST Wong. "Ginseng and male reproductive function." Spermatogenesis 3.3 (2013): e26391.
7. Clinical Evaluation of the Spermatogenic Activity of the Root Extract of Ashwagandha (Withania somnifera) in Oligospermic Males: A Pilot Study, Vijay R Ambiye, Deepak Langade, Swati Dongre, Pradnya Aptikar, Madhura Kulkarni, Atul Dongre.
8. Withania somnifera (Indian ginseng) in male infertility: An evidence-based systematic review and meta-analysis, Sharanbasappa Durg, Shivakumar Badamaranahalli Shivaram, Sachin Bavage.
9. A double-blind, randomized, placebo-controlled trial on the effect of Ashwagandha (Withania somnifera dunal.) root extract in improving cardiorespiratory endurance and recovery in healthy athletic adults, Shashank Tiwari, Sandeep Kumar Gupta, Anklesh Kumar Pathak.
10. Katarzyna Karłowicz-Bodalska: Żeń-szeń – wszechlek Dalekiego Wschodu, Borgis - Postępy Fitoterapii 4/2004, s. 183-188.
11. Bączek, Katarzyna. "Eleuterokok kolczysty–alternatywa dla żeń-szenia?." Herbalism 3.1 (2017): 7-19.

Artykuł sponsorowany