Wszystkich Świętych - skąd wywodzi się ta tradycja? Kiedy obchodzimy to święto w Polsce?

Historia Wszystkich Świętych

Mówi się, że tradycja tego święta wywodzi się z dnia, podczas którego upamiętniano wszystkich męczenników chrześcijaństwa. Takie obchody wprowadzono w IV wieku w Cesarstwie Rzymskim. Daty uroczystości były jednak różne dla różnych części Cesarstwa i przypadały zazwyczaj na wiosnę.

Efrem Syryjczyk podkreślał, że w połowie IV wieku w Edessie zmarłych męczenników wspominano 14 maja. Z kolei według kalendarza z Nikodemii święto to przypadało w pierwszy piątek po Wielkiej Nocy. Ten termin został przyjęty w V wieku w Kościele Perskim.

Świętowanie 1 listopada przyjęto w Rzymie prawdopodobnie ok. 741 roku. Papież Grzegorz III ufundował wówczas oratorium w Bazylice św. Piotra w Watykanie. W dokumencie fundacyjnym papież zalecił odprawiać modlitwy do świętych właśnie 1 listopada. Wtedy ta data pojawia się po raz pierwszy.

W 935 roku papież Jan XI wyznaczył ten dzień na osobną uroczystość, która miała obowiązywać w całym Kościele. Z kolei w 1475 roku papież Sykstus IV ustanowił na pierwszy dzień listopada obowiązkowe dla wszystkich wierzących uroczystości.

pixabay.com

Wszystkich Świętych w Polsce

W Polsce na początku XX wieku tego dnia szczególną czcią otaczano żebraków i tzw. proszalnych dziadów. Na tę okazję gospodynie wypiekały też specjalne małe chlebki. Robiły to jednak dzień lub dwa przed uroczystością, bo 1 listopada nie wolno było rozpalać ognia. Uważano, że jeśli tego dnia piecze się chleb, domowi może grozić pożar.

W Polsce w uroczystość Wszystkich Świętych, a także następnego dnia, w Zaduszki, Polacy odwiedzają cmentarze, by w ten sposób dać dowód swojej pamięci wobec zmarłych. Na grobach pozostawiamy kwiaty, znicze i wiązanki - symbole Wszystkich Świętych. Cmentarze w całym kraju, nawet w najmniejszych miejscowościach, są otwarte do późnych godzin wieczornych, by każdy zdążył zawitać na grobie osoby, która była mu szczególnie bliska.

Tego dnia uroczystości kościelne odbywają się właśnie na cmentarzach. Podczas odprawianych tam mszy księża święcą nagrobki, odprawiają modlitwy. Składamy też ofiary za zmarłych. Na specjalnych kartkach wypisujemy nazwiska bliskich, prosząc, by w ramach tzw. wypominek Kościół i wierni modlili się za nich.

Jest to zawsze dzień wolny od pracy.

Kiedy jest Wszystkich Świętych?

Wprawdzie uroczystość ta przypada zawsze tego samego dnia, jesienią wiele osób szuka odpowiedzi na pytanie, kiedy jest dzień Wszystkich Świętych. Przypominamy więc, że przypada 1 listopada.

Dzień ten zawsze kojarzy nam się z wizytą na cmentarzu, zapaleniem zniczy i ustawieniem kwiatów na grobie bliskich. Płonące lampki pojawiają się także na grobach zasłużonych dla kraju, a więc żołnierzy, artystów, polityków mających duży wpływ na historię Polski. Pamiętamy także o opuszczonych nagrobkach i ludziach, których tego dnia nikt nie wspomina. Pamięć o nich to jeden z najpiękniejszych gestów solidarności.

Wszystkich Świętych a Dzień Zaduszny

Jaka jest różnica? Popularne Zaduszki przypadające na 2 listopada związane są z ludowymi podaniami. To właśnie obrzędy związane z tym dniem zostały opisane w "Dziadach" przez Adama Mickiewicza. W tym dniu modlimy się za wszystkich, którzy zmarli, ale - jak uczy nauka Kościoła Katolickiego - przede wszystkim za tych, których dusze przebywają w czyśćcu.

pixabay.com

Święto Zmarłych czy Wszystkich Świętych?

Wielu zastanawia się, skąd wynika różnica w nazewnictwie. Wiadomo, że nie wszyscy zmarli są świętymi, ale każdy święty jest zmarłym. Dlatego, jeśli chcemy używać terminu Święta Zmarłych, to musielibyśmy go stosować w stosunku do Zaduszek, bo właśnie wtedy przypada święto wszystkich osób, które zmarły.

W PRL używano nazwy Święto Zmarłych, by podkreślić świeckość i jak najmniejszy związek z Kościołem Katolickim.

Tradycje 1 listopada na świecie

W USA obchodzony jest popularny Halloween. Zwyczaj ten pochodzi od Celtów. Został przyniesiony do Stanów Zjednoczonych przez Irlandczyków. Głównym symbolem Halloween jest wydrążona dynia z płonącym w środku światełkiem.

Pierwsze kostiumy Halloween pojawiły się w 1930 roku. Od tamtego czasu każdego roku dzieci ubierają maski i kostiumy wampirów i czarownic, w których chodzą po domach z pytaniem "cukierek czy psikus?".

W Hiszpanii tego dnia cmentarze pełne są osób ubranych na czarno. Hiszpanie stawiają na ogromnych nagrobkach kwiaty i zapalają elektryczne znicze. W Meksyku z kolei święto jest podzielone na dwie części. Pierwsza przypada 31 października i jest dedykowana aniołkom, czyli zmarłym dzieciom, a druga zmarłym dorosłym.