Przede wszystkim najpierw musimy wybrać rodzaj ekspresu. Mamy następujące możliwości:
ekspres przelewowy – z dzbankiem na wodę i pojemnikiem na kawę wsypywaną do papierowego filtra. Ekspresy najtańsze, ale i kawa z nich nie jest rewelacyjna. W zasadzie nie różni się niczym od „parzuchy tyle, że nie ma w niej fusów.
ekspres ciśnieniowy – cała galeria nieco bardziej profesjonalnych ekspresów do kawy. Nieco bardziej, bo na prawdziwą maszynę z jaką spotkamy się w kawiarni nie będzie nas stać (a i kuchnię trzeba by mieć wielkości hangaru). Nawet jednak ekspresy do domowego użytku mogą zaparzyć kawę nie gorszą niż ta, której napić możemy się w profesjonalnej kawiarni.
Ekspresy ciśnieniowe dzielą się na :
Ręczne kolbowe – zaopatrzone w specjalną łyżkę, którą trzeba każdorazowo napełniać kawą. Wymagają najwięcej pracy i precyzji ubijania kawy w łyżce. Są jednak tańsze niż automaty i zajmują mniej miejsca. Prawdziwy kawosz odnajduje też przyjemność w każdorazowym zakładaniu kolby.
Automatyczne – wyposażone w programy pozwalają na zrobienie kawy za pomocą jednego przycisku. Często zaopatrzone w młynek (wtedy wsypujemy do nich kawę ziarnistą). Od stosunkowo prostych, do wielkich samoczyszczących się kombajnów.
Automatyczne na kapsułki – kawę „ładuje się” w formie kapsułki, którą po użyciu się wyrzuca. Nie ma więc konieczności opróżniania pojemnika z fusami. Najwygodniejsze, ale … zaparzać można w nich jedynie kawę w kapsułkach. Różne marki mają swoje rozmiary kapsułek, zatem nie zawsze wykorzystamy kawę z „konkurencji”. Kawa z kapsułek jest najdroższa, a jeśli się nam nagle skończą, nie wykorzystamy już innej kawy. Choć wiodące modele mają kapsułki z różnymi gatunkami i aromatem kawy, taki ekspres daje ograniczone możliwości eksperymentowania. Jest jednak najwygodniejszy w użytkowaniu.
Co nie zależy od ekspresu?
Czytając wypowiedzi użytkowników ekspresów na forach internetowych można spotkać się z wieloma mitami na temat kawy i poszczególnych modeli ekspresów. Warto wiedzieć, jakie cechy kawy nie zależą w żadnej mierze od rodzaju ekspresu.
Według Włochów, smak kawy zależy od 4 rzeczy (4 „m”) - macchina (czyli ekspresu), mano (czyli człowieka, który kawę przyrządza), machinadosadore (czyli młynka do kawy) i miscela (mieszanki kawy). Jeśli w ekspresie kolbowym źle ubijemy kawę w łyżce (wina mano), kawa będzie kiepską mieszanką (wina miscela) a do tego zbyt miałko zmieloną (wina machinadosadore), to nawet najlepsza macchina kawy nam nie uratuje.
- Crema – czyli pianka na górze espresso zależy zarówno od jakości kawy (im więcej gorszej kawy robusty, tym pianka większa i ładniejsza) i długości przelewania wody przez kawę (zaparzania) – jeśli będziemy kawę parzyć za długo, to crema będzie z dziurką – mówi się wtedy, że kawa jest przepalona.
- Kwaśność kawy – zależna od mieszanki kawy i długości parzenia – nie każda kawa będzie nadawać się do ekspresu ciśnieniowego
- Moc i smak espresso – w dużej mierze, poza kawą zależny od stopnia grubości zmielenia kawy, oraz samego czasu parzenia.
Funkcje
Nowoczesne ekspresy wyposażone są w różnorodne funkcje. Niektóre są wyjątkowo przydatne, inne są po prostu dodatkiem, z którego i tak nie będziemy korzystać. Po co zatem przepłacać? Najlepiej zastanowić się, które funkcje będą nam potrzebne:
- spieniacz do mleka – konieczny jeśli lubisz cappucino i latte. Ma go większość ekspresów ciśnieniowych. Spieniacz wymaga każdorazowego wyczyszczenia (wystarczy przetrzeć go po użyciu wilgotną szmatką).
- podgrzewacz filiżanek - obecny w większych ekspresach. Dzięki niemu, kawa nie wychładza się podczas wlewania do niej kawy. Dodatek przydatny przy espresso i zbędny przy piciu kawy ze spienionym mlekiem – kubek i tak nagrzeje się od podgrzewania mleka.
- podgrzewacz tacki – pozwala na utrzymanie temperatury kawy w ekspresie przelewowym lub ciśnieniowym. Przydatny, jeśli robimy kawę na zapas. Zbędny, jeśli przygotowujemy jedynie tyle porcji ile nam aktualnie potrzeba. Pamiętajmy, że kawa podgrzewana powolutku staje się coraz bardziej kwaśna.
- wbudowany młynek – zapewnia świeżutko zmieloną kawę. Przydatny jeśli kupujemy kawę w ziarnach. Obecny tylko w większych ekspresach.
- programy do cappucino i innych kaw – dla leniwych. Każdą z tych kaw można samodzielnie przygotować regulując dopływ kawy oraz spieniając mleko.
Design
Ekspres to nie tylko urządzenie użytkowe, to również element dekoracji kuchni – w końcu nie chowa się go w szafce, jak mikser, tylko prezentuje na blacie. Warto pomyśleć przed zakupem o pasującym do wnętrza kolorze i stylistyce ekspresu.
Marka
Trudno jednoznacznie ocenić jaka marka ekspresu jest najlepsza. Zarówno wśród tańszych modeli możemy trafić na mercedesa jak i sparzyć się na najbardziej renomowanej marce.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
- Odległość od podstawki do łyżki – jeśli będzie za mała, nasz ulubiony kubek nie zmieści się pod łyżkę i będziemy musiały albo zrezygnować z ulubionych kubków, albo przelewać kawę z z jednego kubka do drugiego, co jest po prostu niekomfortowe. Lepiej więc albo zmierzyć wysokość kubeczka, albo wziąć go ze sobą do sklepu.
- Sposób czyszczenia ekspresu - nie ma ekspresu, którego nie trzeba czyścić. Nawet duże, zautomatyzowane kombajny wymagają zarówno usunięcia fusów jak i raz na czas czyszczącego przeglądu. Im lepszy będziemy mieć dostęp do sitka i mechanizm przelewowego, tym łatwiej będzie się nam ekspres czyściło i tym dłużej nam posłuży.