Czy zajady tworzą się na skutek niedoborów witamin

Czym są zajady?

Zajady to pękające kąciki ust, powstałe pod wpływem stanu zapalnego. Nazywa się je również nadżerkami. Za ich powstawanie odpowiadają głównie bakterie i grzyby, które właśnie w tym miejscu – ciepłym i wilgotnym – mają idealne warunki do namnażania się.

Zajady są trudne do zwalczenia i mogą się utrzymywać od kilku dni do nawet kilku lat, mają również tendencje do nawracania. Mogą występować jednostronnie lub dwustronnie. Pierwszym sygnałem o ich tworzeniu się jest rumień oraz dyskomfort przy otwieraniu ust. Wówczas skóra pęka, może krwawić, tworząc strupy, które przy każdym ruchu znowuż pękają i wywołują ból. Tworzą się też owrzodzenia i grudki, po których mogą pozostać blizny.

Zajady łatwo pomylić z opryszczką, jednak ich geneza jest zupełnie inna, opryszczkę bowiem wywołuje wirus, jej objawy są inne, jest też łatwiejsza i szybsza do wyleczenia.

Zajady najczęściej pojawiają się w okresie jesienno-zimowym. Ze względu na miejsce pojawiania się, zajady są wyjątkowo uciążliwe. Skóra może pękać podczas jedzenia czy nawet śmiechu, kiedy szerzej otwiera się usta. Szczególnie uciążliwa jest u najmłodszych dzieci. Warto więc znać przyczyny powstawania zajadów, by zminimalizować ryzyko ich pojawiania się.

Zajady u dzieci

Najmłodsze dzieci, korzystające ze smoczków, będące na etapie wkładania wszystkiego do ust czy też ząbkujące są szczególnie narażone na powstawanie zajadów. Dzieje się tak, ponieważ kąciki ust wciąż mają kontakt ze śliną, resztkami jedzenia, a także bakteriami pochodzącymi zarówno z rąk dziecka, jak i z przedmiotów, które wkłada do ust.

Jednak nie tylko to może powodować zajady. Występowanie stanów zapalnych w kącikach ust może się również wiązać z przyjmowaniem przez dziecko antybiotyków, które zaburzają prawidłową florę bakteryjną na skórze i błonach śluzowych oraz ze spadkiem odporności. Także nieprawidłowa higiena jamy ustnej, niedobory witamin oraz suche powietrze mogą powodować powstawanie zajadów. Mogą być również wynikiem alergii.

U dzieci zajady mogą być na tyle dokuczliwe, że skutecznie zniechęcą do jedzenia, co może powodować utratę masy ciała i odwodnienie. Nieleczone zmiany mogą również zostać dodatkowo zainfekowane innymi bakteriami, co może pogłębić problem, doprowadzając do jeszcze większych owrzodzeń i konieczności zastosowania antybiotykoterapii.

Od czego robią się zajady?

Jest wiele czynników, mających wpływ na powstawanie zajadów. Należą do nich m.in.:

• zakażenie grzybem z rodzaju drożdżaków Candida Albicans;
• zakażenie bakteryjne gronkowcem złocistym;
• spadek odporności, np. w wyniku antybiotykoterapii lub przy rozwijającej się infekcji;
• nadmierna ekspozycja na ślinę, np. u dzieci;
• zbyt duża ilość węglowodanów w diecie;
• niedobory żelaza, witamin (m.in. z grupy B) oraz składników mineralnych;
• niedopasowanie protezy dentystycznej lub aparatu ortodontycznego;
• cukrzyca i inne choroby ogólnoustrojowe;
• alergie, np. na metale, z których zrobione są sztućce, kosmetyki, leki, żywność;
• atopowe lub łojotokowe zapalenie skóry;
• stosowanie niektórych leków, np. retinoidów;
• suche powietrze, wysuszające błonę śluzową i sprzyjające jej podrażnianiu;
• nieprawidłowa higiena jamy ustnej;
• palenie papierosów.

Zazwyczaj powstawanie zajadów kojarzy się od razu z niedoborami witamin i nieodpowiednią higieną. Tymczasem, jeśli są wyjątkowo uciążliwe i nawracające, powinny być sygnałem do tego, że warto pogłębić diagnostykę, bo być może są zwiastunem rozwijającej się choroby lub alergii, o której nie miało się wcześniej pojęcia.

Leczenie zajadów

Leczenie zajadów zależy głównie od przyczyn ich występowanie. Może polegać na uzupełnianiu niedoborów i miejscowym stosowaniu odpowiednich kremów i maści. Bardzo ważna jest również odpowiednia higiena. Jeśli powstanie zajadów ma związek z czynnikami zewnętrznymi, terapia polega na ich eliminacji i leczeniu zmian z pomocą odpowiednich preparatów.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej o leczeniu zajadów, zajrzyj na aptelia.pl

Zapobieganie zajadom

Odpowiednio zbilansowana dieta, dbałość o higienę, a także regularne badania, w celu wykluczenia ewentualnych niedoborów i anemii, a także baczne obserwowanie swojego organizmu pod kątem alergii to kluczowe działania, które mogą zapobiegać powstawaniu zajadów. Warto również zadbać o odpowiednie nawyki – należy odzwyczaić się od oblizywania ust oraz pamiętać o dokładnym osuszaniu ust po każdym posiłku czy myciu, a także zawalczyć z nałogiem palenia papierosów i zadbać o swoją odporność oaz ogólną kondycję organizmu.

W przypadku nawracających zajadów, które mimo prób ich zwalczania nadal się utrzymują, należy skonsultować się z lekarzem w celu pogłębienia diagnostyki.

Bibliografia:

1. K. Banaszczyk, Zajady – przyczyna i leczenie nadżerek warg, [w:] Aptelia.pl, [online:] https://www.aptelia.pl/czytelnia/a306-Zajady__przyczyna_i_leczenie_nadzerek_warg [dostęp: 24.05.2023]
2. P. Siudem, Suplementacja żelaza u dzieci. Lek w Polsce, 2022, 378(11), 24-29.

Artykuł sponsorowany