Tłusty czwartek - dzień poświęcony słodkiemu jedzeniu

Co to jest tłusty czwartek?

Tłustym czwartkiem oznacza się ostatni czwartek przed nadejściem Środy Popielcowej. Obecnie tłusty czwartek to święto wszystkich łasuchów, ponieważ na ulicach miast, w domach, miejscach pracy, a nawet w szkołach ludzie jedzą słodkości pod różnymi formami. Polacy zazwyczaj zajadają się pączkami (najczęściej z cukrem pudrem, bitą śmietaną bądź czekoladą), chrustem i donatami. Nie brakuje osób, które jedzą w ten dzień naleśniki i ciasto. Statystycznie najwięcej Polaków zjada 2-3 pączków, mężczyźni zazwyczaj jedzą ich więcej, a kobiety wolą faworki.

Kiedy obchodzimy tłusty czwartek?

Tłusty czwartek przypada w ostatni czwartek karnawału. Ostatni tydzień karnawału zwiastuje wśród katolików 40-dniowy post, który powinien być czasem wstrzemięźliwości w zabawach i ograniczeniem w spożywaniu pokarmów. W 2022 roku 24 lutego wypada tłusty czwartek, ponieważ to święto ruchome. Ogólnie przypada tłusty czwartek między 31 stycznia, a 3 marca.

Tłusty czwartek - historia

Tłusty czwartek jest znany już od czasów pogańskich, jednak nie w obecnej formie. Dawniej objadano się pączkami nadziewane słoniną, pieczone w głębokim smalcu i obficie zapijano wódką. Oprócz tego ludzie w ostatnie dni karnawału organizowano huczną zabawę, na której jedli same tłuste potrawy z wykorzystaniem mięsa, słoniny i kapusty. Robiono to po to, by uczcić koniec zimy i nadejście ciepłych dni. Pierwsze pączki były robione z ciasta chlebowego, a niektóre egzemplarze tradycyjne miały ukryty mały orzeszek. Wierzono, że te osoby, które trafiły na pączki z orzechem w środku miały szczęście zarówno teraz, jak i przez cały rok. Rzymianie nazywali tłusty czwartek jako dzień zapusty i symbolizowało odejście zimy i nadejście wiosny.

W Polsce pojawił się zwyczaj jedzenia pączków ze słodkim nadzieniem dopiero w XVI wieku. Istnieje również staropolskie przysłowie, mówiące: "Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła".

Ciekawe zwyczaje tłustego czwartku na świecie

Tradycja tłustego czwartku jest znana prawie na całym świecie. We Francji jest ono obchodzone huczniej niż w naszym kraju, lecz nie w czwartek, lecz w drugi dzień tygodnia, czyli tłusty wtorek. W tym dniu Francuzi hucznie bawią się na ulicach i jedzą dużo dobrych pączków, gofrów, faworków i naleśników z dodatkiem sosu pomarańczowego.

W Wielkiej Brytanii podczas tego święta Brytyjczycy obchodzą Pancake Tuesday, czyli Dzień Naleśnika. Jednak obywatele tego kraju nie spożywają podczas postu mleka i jajek, to musieli je wcześniej skończyć. Tak powstał zwyczaj pieczenia naleśników. Istnieje legenda, według której pewna Brytyjka zapomniała o mijającym czasie podczas smażenia naleśników i dopiero dzwon zwiastujący kościelne nabożeństwo przypomniał jej o tym. Kobieta pobiegła do kościoła w fartuchu i z patelnią w ręce. Na jej cześć Brytyjczycy organizują co roku pancake race, czyli wyścig, podczas którego zawodnicy muszą dobiec na metę, jednocześnie przewracając naleśniki.
Pexels

W Norwegii tłusty czwartek jest obchodzony w ostatnią niedzielę przed Wielkim Postem. Dzieci mogą przyjść do szkoły przebrane za ulubione postacie, a Norwegowie przez cały ten dzień jedzą tradycyjne pączki, słodkie bułki i oponki.

W Niemczech również tradycyjnie zjada się pączki, jednak najważniejsze są defilady, które zapoczątkowały kobiety pragnące równouprawnienia. Z tego powodu mężczyźni muszą pamiętać, by przed wyjściem na ulicę, ściągnąć krawat, ponieważ w przeciwnym wypadku może on zostać obcięty tak, jak niemieckim urzędnikom.
Pexels

Combrowy czwartek - co to jest?

Zamiast wszystkim znanej nazwie tłusty czwartek mieszkańcy Małopolski świętowali combrowy czwartek. Legenda głosi, że nazwa pochodzi od nazwiska nieżyczliwego wójta, który zakazywał handlu na krakowskim rynku, gnębił i grabił ludność. W dniu jego śmierci kobiety postanowiły uczcić ten fakt i co roku, w rocznicę zgonu, urządzały huczną zabawę. Ten zwyczaj w niektórych okolicach województwa jest znany i praktykowany do dziś.