Nagroda Akademii Filmowej, czyli wszystko o Oscarach!

Nagroda Akademii Filmowej, czyli wszystko o Oscarach!

Nagroda Akademii Filmowej, czyli wszystko o Oscarach!

Twitter Ellen DeGeneres

Nagroda Akademii Filmowej, lepiej znana jako Oscar, uznawana jest za najbardziej prestiżową nagrodę w branży filmowej. Co roku gala ich wręczenia wzbudza wiele emocji i oglądana jest przez miłośników kina na całym świecie. Skąd jej fenomen i dlaczego jest tak ważna dla twórców filmowych? Dowiedz się więcej!

Reklama

Czym jest Nagroda Akademii Filmowej?

Prawdopodobnie nie ma na świecie osoby, która nie słyszałaby o Oscarach. Nagroda przyznawana corocznie przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej to najbardziej prestiżowe wyróżnienie dla twórców filmowych. Wraz z Emmy przyznawanym twórcom telewizyjnym, Grammy przyznawanym twórcom muzycznym i Tony przyznawanym twórcom teatralnym tworzą czwórkę najważniejszych nagród amerykańskiego przemysłu rozrywkowego, zwaną EGOT.

Pierwsze nagrody akademii przyznane zostały w 1927 roku i do tej pory ich rozdanie cieszy się niemałym zainteresowaniem widzów z całego świata. Nagradzane są nominowane filmy, które w poprzedzającym roku kalendarzowym były wyświetlane w amerykańskich kinach, a więc przede wszystkim filmy anglojęzyczne. Uroczysta gala wręczenia Oscarów odbywa się zazwyczaj późną zimą w Teatrze Dolby w Hollywood.

Nagradzani aktorzy i inni twórcy filmowi po zdobyciu statuetki mogą cieszyć się nie tylko sporą sławą, ale i wieloma propozycjami pracy. Zdobywca Oscara jest bowiem automatycznie uznawany za utalentowanego, wartego uwagi artystę.

Zdobywcy Oskarów w 2015 Mandatory Credit - A.M.P.A.S/REX/EAST NEWS

Kategorie przyznawanych nagród

Pierwotnie Akademia Filmowa przyznawała statuetki w trzynastu kategoriach. Obecnie Oscary przyznawane są w aż 24 kategoriach, a w każdej z nich ogłasza się od 2 do 5 nominacji. Wyjątek stanowi kategoria "Najlepszy film", w której od 2009 roku nominuje się aż 10 filmów. Nagrody przyznawane są w następujących kategoriach:

Najlepszy film (nagroda dla producenta)
Najlepszy reżyser
Najlepszy scenariusz oryginalny
Najlepszy scenariusz adaptowany
Najlepszy aktor
Najlepsza aktorka
Najlepszy aktor drugoplanowy
Najlepsza aktorka drugoplanowa
Najlepsza scenografia i dekoracja wnętrz
Najlepsze zdjęcia
Najlepszy montaż
Najlepsze efekty specjalne
Najlepszy dźwięk
Najlepszy montaż dźwięku
Najlepsza muzyka
Najlepsza piosenka
Najlepsze kostiumy
Najlepsza charakteryzacja
Najlepszy pełnometrażowy film animowany
Najlepszy krótkometrażowy film animowany
Najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny
Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny
Najlepszy film nieanglojęzyczny
Najlepszy krótkometrażowy film aktorski

Dodatkowo przyznawane są również wyróżnienia okolicznościowe:

Oscar honorowy
Nagroda im. Irvinga G. Thalberga
Nagroda za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta
Nagroda im. Gordona E. Sawyera
Academy Juvenile Award

Co roku największe emocje wśród widzów wzbudza nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej przyznawana za najlepszy film, ale także w kategorii "najlepsza aktorka pierwszoplanowa", "najlepsza aktorka drugoplanowa", "najlepszy aktor pierwszoplanowy" i "najlepszy aktor drugoplanowy". W Polsce sporym zainteresowaniem cieszą się też nagradzane filmy obcojęzyczne, jako że polskie produkcje były niejednokrotnie wyróżniane w owej kategorii.

Statuetka Oscara

Nagrodą dla najlepszych twórców jest złota statuetka rycerza opierającego się na dwuręcznym mieczu i stojącego na rolce filmu. Rolka filmu posiada pięć szprych, z których każda symbolizuje jedną z grup zawodowych Akademii: aktorów, scenarzystów, reżyserów, producentów i techników.

Statuetkę zaprojektował w 1928 roku amerykański scenograf Cedric Gibbons, a wykonał rzeźbiarz George Stanley. Figurka waży blisko 4 kilogramy i mierzy 35 centymetry wysokości. Wykonana jest z tzw. "britannium", czyli stopu cyny, antymonu i miedzi, pokrytego 24-karatowym złotem. Statuetka zawsze wygląda tak samo. Wyjątkiem była nagroda przyznana w 1938 roku Waltowi Disneyowi, który za animację Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków (1937) został uhonorowany jedną dużą figurką i siedmioma małymi.

Właściwa nazwa statuetki to Academy Award of Merit, ale przez większość osób nazywana jest po prostu Oskarem. Nie jest do końca jasne, skąd wzięła się ta pierwotnie potoczna, a dziś oficjalna nazwa. Jedna z legend mówi, że wymyśliła ją amerykańska aktorka Bette Davis. Inna, że odpowiedzialna jest za nią była bibliotekarka Akademii Margaret Herrick, której figurka rycerza skojarzyła się z jej wujem o imieniu Oscar.

statuetka Oscara money.com

Rekordowi zdobywcy Oscarów i nominowani

Nie sposób wymienić wszystkich nagrodzonych przez Akademię twórców, jako że pierwsze rozdanie nagród odbyło się prawie sto lat temu i było nieprzerwanie przyznawane co roku. Warto jednak wymienić kilka rekordów związanych z Academy Award.

Rekordowymi zdobywcami Oscarów zostały trzy filmy: Ben-Hur (1959), Titanic (1997) i Władca Pierścieni: Powrót króla (2003), a każdy z nich otrzymał aż 11 statuetek. Najwięcej nagród w historii ceremonii zdobył zaś Walt Disney, na ręce którego przez lata zostało złożonych aż 26 statuetek. Najczęściej nagradzanym aktorem jest Jack Nicholson, który zdobył 3 Oscary (za filmy: Lot nad kukułczym gniazdem, Czułe słówka, Lepiej być nie może), a najczęściej nagradzaną aktorką była Katharine Hepburn, która otrzymała 4 Oscary (za filmy: Poranna chwała, Zgadnij, kto przyjdzie na obiad, Lew w zimie i Nad złotym stawem). Najczęściej nominowana aktorka to zaś -jak do tej pory - Meryl Streep, którą nominowano już 21 razy i która zdobyła 3 statuetki.

Najmłodszą zdobywczynią Oscara była aktorka Tatum O’Neal, która w wieku 10 lat zdobyła statuetkę za rolę drugoplanową w filmie Papierowy księżyc. Natomiast tytuł najstarszego zdobywcy Oscara przypada Robertowi Boyle'owi, który w wieku 98 lat zdobył nagrodę honroową za całokształt twórczości.

Nominacje i nagrody na twórców z Polski

Oscary trafiają zazwyczaj do twórców ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Mimo to polscy twórcy również mogą pochwalić się sukcesami związanymi z Academy Awards.

Zdobywcy Oscara pochodzący z Polski to:

  • Leopold Stokowski, który w 1941 zdobył Oscara specjalnego za muzykę do filmu Walta Disneya
  • Bronisław Kaper za muzykę do filmu "Lili" (gala 1953)
  • Zbigniew Rybczyński za film krótkometrażowy "Tango" (gala 1982)
  • Janusz Kamiński za zdjęcia w filmie "Lista Schindlera" (gala 1993)
  • Allan Starski i Ewa Braun za scenografię w filmie "Lista Schindlera" (gala 1993)
  • Janusz Kamiński za zdjęcia w filmie "Szeregowiec Ryan" (gala 1998)
  • Andrzej Wajda, który zdobył Oscara za całokształt twórczości (gala 1999)
  • Roman Polański w kategorii "reżyseria" za film "Pianista" (gala 2003)
  • Jan A.P. Kaczmarek za muzykę do filmu "Marzyciel" (gala 2005)
  • Paweł Pawlikowski w kategorii "film nieanglojęzyczny" za film "Ida" (gala 2015)

Dodatkowo w 2o08 roku nagrodę w kategorii "krótkometrażowy film animowany" zdobył polsko-brytyjski film "Piotruś i wilk".

Polacy mogą pochwalić się też licznymi nominacjami do Oscara. Nominowane były między takie polskie filmy jak "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego, "Potop" Jerzego Hoffmana, "W ciemności" w reżyserii Agnieszki Holland, "Katyń" Andrzeja Wajdy czy "Zimna wojna" Pawła Pawlikowskiego. Przez Amerykańską Akademię Filmową niejednokrotnie doceniani byli też polscy operatorzy: Sławomir Idziak, Janusz Kamiński i Dariusz Wolski.

Zobacz najciekawsze kreacje gwiazd z gali rozdania Oskarów 2021
Źródło: Rex Features/East News
Reklama
Reklama