Jan Aleksander Englert słynny polski aktor teatralny i filmowy. Pedagog, reżyser teatralny, profesor sztuk teatralnych. Ma na koncie wiele ról telewizyjnych, filmowych i teatralnych. Kim jest przystojny aktor i jak przebiegała jego kariera? Jak ułożyło się jego życie prywatne? Najciekawsze informacje na temat Jana Englerta.
Jan Englert - wiek, wykształcenie, rodzina
Nazwisko i Imię: Englert Jan Aleksander
Data urodzenia: 11 maja 1943 rok
Miejsce urodzenia: Warszawa
Zawód: aktor, reżyser, pedagog
Żona: Beata Ścibakówna
Dzieci: syn Tomasz, córki; Katarzyna, Małgorzata, Helena
Wzrost: 176 cm
Jan Englert - debiut na wielkim ekranie
Jako dziecko, Jan marzył o karierze komentatora sportowego. Jednak za sprawą przypadku w jego życiu pojawił się film. Mając 14 lat, zadebiutował rolą łącznika Zefirka w słynnym filmie wybitnego reżysera Andrzeja Wajdy "Kanał". W 1964 roku został absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Wkrótce po ukończeniu dyplomu występował w Teatrze Polskim.
Jan Englert - rozwój kariery
Początki drogi zawodowej aktora to głównie role drugoplanowe. Przełomem był sukces spektaklu "Notes" Teatru Telewizji Polskiej, w którym Englert zagrał rolę Stefana Bielaka. Młodego wówczas aktora zauważył znany reżyser i obsadził go w dwóch filmach "Sól ziemi czarnej" i Perła w Koronie".
Wtedy jego kariera nabrała tempa, a dziś dorobek filmowy Englerta liczy ponad sto pozycji.
Największa popularność zdobył jednak dzięki rolom serialowym. "Polskie Drogi " Janusza Morgensterna, "Noce i Dnie" Jerzego Antczaka, "Matki, żony i kochanki" Juliusza Machulskiego czy kultowa rola Mundka w serialu "Dom" wywindowały Englerta na pozycję wziętego i uwielbianego w kraju aktora.
Wygląd aktora predysponował go do ról amantów. Poza tym grywał głównie pozytywne postacie ludzi sympatycznych i prostolinijnych. Wizerunek aktora zmienił się po głośnym filmie "Szczur" czy też po słynnej roli gangstera Lipskiego w obu częściach "Kilera".
Jan Englert - role teatralne
Jan Englert pomimo sukcesów kinowych pozostał wierny teatrowi. Po Teatrze Polskim występował w warszawskim Teatrze Współczesnym, po czym powrócił do Teatru Polskiego. W 1997 roku jako aktor, rozpoczął pracę w Teatrze Narodowym.
Teatr jest ciągle tym miejscem, gdzie bywa się artystą. W kinie artystą jest reżyser, a aktor to lepiej lub gorzej sfotografowany przedmiot. Dlatego właśnie teatr daje mi najwięcej satysfakcji.- mówi aktor.
Wybitne kreacje aktorskie doceniła krytyka, a do jego największych teatralnych ról zalicza graną przez Englerta postać Leona Węgorzewskiego w spektaklu "Matka" Witkacego, rolę tytułową w "Vatzlavie" Sławomira Mrożka czy Szekspirowskiego "Króla Leara".
Od 2003 roku Jan Englert to dyrektor artystyczny teatru narodowego.
Jan Englert - reżyser
Miłość aktora do teatru zaowocowała odkryciem nowej pasji - reżyserii. Zafascynowany klasyką, najchętniej sięga po dramaty polskich romantyków, dramaturgię Czechowa czy sztuki Witkacego.
Realizował produkcje dla Telewizyjnego Teatru Telewizji, a jego interpretacja "Dziadów" wywołała szereg dyskusji o tym jak współcześnie inscenizować teksty XIX-wiecznej klasyki.
Co może młodych ludzi zainteresować w romantyzmie? Otóż sądzę, że dramat wybitnej jednostki, dramat egzystencjalny: kim być, w jaki sposób żyć w otaczającym nas świecie? Jak wyjść ponad przeciętność? Jak tworzyć?- mówi reżyser.
Jan Englert - kariera profesorska
Od 1980 roku Jan Englert jest wykładowcą w warszawskiej Akademii Teatralnej. Wiele lat pełnił funkcję dziekana wydziału aktorskiego. Trzy razy był rektorem tej uczelni - 1987-90, 1990-93, 1996-2001. Dużym sukcesem w tym czasie było odbudowanie Teatru Szkolnego Collegium Nobilium, na ówczesnej scenie ojców pijarów. Zainicjował też Międzynarodowy Festiwal Szkół Teatralnych, który odbywał się na terenie uczelni. O swojej pracy akademickiej mówi:
Pracę pedagogiczną smakuję z całym upodobaniem. Daje mi ona satysfakcję Pigmaliona. Żadna moja rola nie sprawiła mi takiej radości, jak udany debiut pod moim kierunkiem młodego człowieka, studenta.
Jan Englert - nagrody i odznaczenia
Jan Englert, jak przystało na wybitnego aktora, jest laureatem imponującej liczby nagród.
Oto najważniejsze z nich:
- 1978 - Złoty Ekran za najlepsze role męskie w filmach: "Kolumbowie", "Mała ankieta", "Moralność Pani Dulskiej";
- 1978 - Nagroda za rolę Michaja Gruji w spektaklu "Największa świętość"
- 1984 - Nagroda I stopnia za rolę Nieuda w "Letnim dniu" Sławomira Mrożka w Teatrze Współczesnym w Warszawie na 24. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu
- 1985 - Nagroda za rolę Gustawa w "Ślubach panieńskich" Aleksandra Fredry w Teatrze Polskim w Warszawie na 9. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych
- 1988 - Nagroda za rolę Bartodzieja w "Portrecie" Sławomira Mrożka w Teatrze Polskim w Warszawie na 27. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu
- 1989 - Nagroda ministra kultury i sztuki II stopnia
- 1994 - Grand Prix za rolę tytułową w "Ryszardzie III" Williama Szekspira w Teatrze Polskim w Warszawie na 34. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych
- 1994 - Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza za rolę tytułową w "Ryszardzie III"
- 1997 - Nagroda indywidualna ufundowana przez British Council za rolę Marka Antoniusza w "Juliuszu Cezarze" Williama Szekspira w Teatrze Polskim w Warszawie na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku
- 2001 - tytuł Najprzyjemniejszy Aktor - za rolę Arnolfa w "Szkole żon" Moliera w Teatrze Narodowym we własnej reżyserii oraz tytuł Najprzyjemniejszy Spektakl dla tego przedstawienia (plebiscyt publiczności) na 7. Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych w Łodzi; tytuł honorowego profesora Rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej w Moskwie
- 2004 - nagroda Vox Populi - tytuł mistrza mowy polskiej (ex aequo z Lucjanem Kydryńskim) w 4. Konkursie "Mistrz Mowy Polskiej"
- 2006 - Grand Prix za reżyserię przedstawienia "Juliusz Cezar" Williama Szekspira na 6. Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Telewizji Polskiej "Dwa Teatry" w Sopocie; nagroda jury dla najlepszego spektaklu - "Bezimiennego dzieła" Witkacego z Akademii Teatralnej w Warszawie na 24. Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi
- 2014 - Nagroda honorowa festiwalu "Dwa teatry", za twórczość odrzucającą stereotypy i łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności za reżyserię telewizyjną spektaklu "Miłość na Krymie" w reżyserii Jerzego Jarockiego.
- 2014 - Nagroda Gustaw przyznawana przez ZASP - Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru, Filmu, Radia i Telewizji
- 2015 - Nagroda im. Zygmunta Hubnera - tytuł Człowieka Roku
- 2016 - Nagroda za reżyserię na Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry" za "Męża i żonę" Aleksandra Fredry.
2020 - Nagroda Specjalna im. Stefana Traugutta za całokształt twórczości w Teatrze Telewizji.
Jan Englert - amant nie tylko na ekranie
Aktor był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, aktorką Barbarą Sołtysik doczekał się trójki dzieci: syna Tadeusza oraz bliźniaczek Małgorzaty i Katarzyny. Para rozstała się po 33 latach związku. A aktor przyznaję, że nie był zaangażowany w życie rodzinne:
Przez te lata mnóstwo pracowałem i w ciągu roku byłem w domu najwyżej ze trzy miesiące. Byłem mocno zajęty w filmie, w teatrze, a potem jeździłem po świecie z przedstawieniami. Kiedy dzieci dorastały, nie uczestniczyłem w ich problemach, a pewnie wtedy byłem najbardziej potrzebny. Naprawdę nie umiem się z tego rozgrzeszyć – wyznał Englert.
Beatę Ścibakównę, swoją drugą żonę, poślubił cztery lata po rozwodzie z Barbarą Sołtysik. Wraz z 25 lat młodszą partnerką wychowują córkę Helenę.
Niedawno media okrążyła informacja na temat choroby aktora, sam zainteresowany wyznaje:
Okres gwarancyjny minął, jeszcze jestem trochę na rękojmi. Generalnie rzecz biorąc: lakier i blacha w porządku, ale co z układem wydechowym? Czy skrzynią biegów? A tak na poważnie: niedawno wykryto u mnie, jak się okazało, wieloletnie znalezisko, tętniaka w aorcie szyjnej. Poinformowano mnie, że w moim wieku już się go nie rusza. Tylko trzeba co jakiś czas sprawdzać, czy przypadkiem nie puchnie. No i tyle.