Święta Bożego Narodzenia - dlaczego zasiadamy przy wigilijnym stole ?

Święta Bożego Narodzenia - historia

Święta Bożego Narodzenia obchodzimy, by upamiętnić narodziny Jezusa Chrystusa. Czas przed Bożym Narodzeniem w Kościele Katolickim to Adwent, czyli okres trzytygodniowego oczekiwania. Dzień przed Bożym Narodzeniem, 24 grudnia nazywamy Wigilią.

Nie da się precyzyjnie określić czasu powstania liturgicznego święta narodzin Chrystusa. Podobnie jak umieszczenia daty 25 grudnia w kalendarzu liturgicznym. Źródła wskazują, że miało to miejsce w Rzymie w III lub IV wieku.

Z przekazów Klemensa Aleksandryjskiego wynika, że podawane daty narodzin Chrystusa są różne. W zapisach pojawia się 19 kwietnia, 20 maja, a nawet 17 listopada. W II wieku naszej ery w Egipcie świętowano Boże Narodzenie 6 stycznia. Data narodzin Chrystusa została ustalona w Kościele w 353 roku. Był to dzień narodzin Mitry, czyli boga Słońca. Kult Mitry był bardzo popularny w Rzymie, gdy chrześcijaństwo stało się religią państwową. To wtedy ustalono, by narodziny Chrystusa świętować 25 grudnia, czyli w dzień przyjęty do te pory jako urodziny Mitry.

Boże Narodzenie zostało więc zaakceptowane ponieważ stało się wariantem święta pogańskiego Ajona.

canva.com

Jak powstało święto?

Przez 300 lat istnienia chrześcijaństwa narodziny Chrystusa miały znaczenie tylko przez wzgląd na jego genealogię, która potwierdzała, że jest on Mesjaszem. Możliwe, że święto Bożego Narodzenia zostało przyjęte przez Kościół w 312 lub 324 roku, po zwycięstwie cesarza Konstantego Wielkiego nad Meksencjuszem.

canva.com

25 grudnia - Boże Narodzenie

Najstarszym autorem piszącym o narodzinach Chrystusa w grudniu był Hipolit Rzymski. 25 grudnia jako dzień narodzin Chrystusa podał także rzymski historyk Sekstus Juliusz Afrykański. Liturgiczne święto Bożego Narodzenia stawało się coraz popularniejsze w Kościele od IV wieku. W niektórych Kościołach chrześcijańskich świętowanie Bożego Narodzenia rozpoczyna się już w przeddzień święta, czyli jego Wigilię.

Tego dnia w Polsce obowiązuje post. Wierni nie jedzą mięsa, ograniczają też nadmierne spożywanie pokarmów. Najważniejszym punktem tego dnia w Polsce jest uroczysta kolacja. Zasiadamy do niej, gdy na niebie zaświeci pierwsza gwiazdka będąca nawiązaniem do Trzech Króli podążających do narodzonego w Betlejem Jezusa Chrystusa.

Wigilia to jeden z najważniejszych wieczorów dla osób wierzących. W tym czasie, w gronie bliskich osób, symbolicznie oczekujemy narodzin Jezusa. Kolację rozpoczyna się od odczytania fragmentu Ewangelii św. Łukasza i modlitwy. Ważnym elementem Wigilii jest łamanie się opłatkiem, symbolizującym chleb, na znak pojednania. Zgodnie z tradycją jedno miejsce przy wigilijnym stole powinno pozostać puste dla niezapowiedzianego gościa.

Kolacja wigilijna powinna być postna. Tradycja każe, by na stole okrytym białym obrusem, znalazło się dwanaście potraw. Są one odniesieniem do dwunastu Apostołów. Należy skosztować każdej z potraw, by kolejny rok był udany.

W nocy, najczęściej o północy, w kościołach jest odprawiana uroczysta msza św., czyli Pasterka. Dzień później, czyli 25 grudnia w Kościele Katolickim obchodzimy Boże Narodzenie. Drugi dzień świąt Bożego Narodzenia obchodzony jest na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika chrześcijaństwa.

Symbole Bożego Narodzenia

Większość symboli Bożego Narodzenia ma pochodzenie pogańskie. W Polsce atrybutami tych świąt są m.in.

choinka - zwyczaj jej ubierania przybył do Polski z Niemiec
gwiazda - symbolizuje narodziny Chrystusa
jemioła - symbol ponownych narodzin
prezenty - nawiązanie do darów złożonych Jezusowi przez Trzech Króli
szopka - nawiązuje do szopy, w której w Betlejem mieszkał Jezus
Tradycje świąt Bożego Narodzenia to także prezenty składane pod choinką oraz potrawy wigilijne, wśród których są m.in. karp, kapusta z grochem, uszka z grzybami, barszcz czerwony, pierogi z grzybami, kutia czy makiełki.

canva.com

W jakich krajach obchodzi się Wigilię?

Wigilia Bożego Narodzenia i samo Boże Narodzenie w różnych krajach obchodzone jest w różnych terminach. Grekokatolicy obchodzą je 7 stycznia. Kościół ormiański zaczyna świętowanie 6 stycznia. W Anglii tradycyjnej Wigilii się nie obchodzi. Kiedy dom jest udekorowany na święta rodzina spotyka się przy kominku, gdzie zawieszone są kolorowe skarpety z prezentami. 25 grudnia wszyscy świętują przy pieczonym indyku.

W Belgii nie obowiązuje wigilijny post, a kolację spożywa się w restauracji. W Danii tradycją jest przygotowanie pieczonej kaczki, a w Holandii nie ma ani postu, ani uroczystej kolacji. Rodzina spotyka się jednak w udekorowanym na święta domu, gdzie śpiewa się kolędy.

canva.com

Boże Narodzenie 2022

Boże Narodzenie w 2022 roku przypadnie 25 grudnia. Tym razem będzie to sobota. Przy wigilijnej kolacji zasiądziemy w piątkowy wieczór.